Авторларға арналған ережелер
- Қолжазбаның толық мәтінінің көлемі:
‒ ғылыми мақаланың көлемі 60 000 таңбадан (бос орындармен қоса) аспауы тиіс, оның ішінде үш тілдегі аннотациялар мен түйінді сөздер, әдебиеттер тізімі, суреттерге жазылған мәтіндер және авторлар туралы ақпарат кіреді.
‒ шолулар, рецензиялар, жеке тұлғалар туралы мақалалар 20 000 таңбаға дейін болуы тиіс.
Көрсетілген көлемнен үлкен қолжазбалар редакциямен келісім бойынша қабылданады (егер автордың пікірінше, мақала көлемін қысқарту мүмкін болмаса, жариялау туралы шешімді рецензенттің ұсынымы бойынша редакция қабылдайды).
- Қолжазба мәтінінің форматы. Шрифт – Times New Roman, 14 кегль, жоларалық интервал – 1. Шегініс – 1. Файл форматы .doc немесе .docx. Жиек өлшемдері 2*2*2*2. Мәтін ені бойынша теңестірілуі тиіс.
Қайталанатын бос орындар мен қажетсіз жол үзілістерін автоматты түрде "Іздеу және алмастыру" сервисі арқылы жою қажет.
- Қолжазбаның құрылымы мақала мазмұны төмендегі құрылымға сәйкес келуі керек: Кіріспе (Introduction), Материалдар мен әдістер (Materials and methods), Әдеби шолу (Literature Review), Нәтижелер (Results), Талқылау (Discussions), Қорытынды (Conclusions). Аталған бөлімдер мәтінде курсивпен белгіленуі тиіс.
Шолу мақалалары, рецензиялар және жеке тұлғалар туралы материалдар үшін бұл құрылымнан ауытқуға жол беріледі.
- Мәтіндегі дәйексөздер әдебиетке сілтемелер дөңгелек жақшада беріледі: автордың тегі (бірдей фамилиялы авторлардан басқалары) немесе авторы көрсетілмеген басылымдарға қысқартылған атауы, басылым жылы және қажет болған жағдайда бет нөмірі көрсетіледі: (Абжанов 2020: 36; Қозыбаев М.Қ. 1988; Қозыбаев И.М. 2022: 35).
- 5. Қолжазба бөліктеріне қойылатын талаптар
5.1 Титулдық бет. Басылым түрін көрсету қажет (ғылыми мақала, ғылыми шолу, зерттеу жазбасы (Research Note), кітап рецензиясы (Book Review), өмірбаяндық мақала). ҒТАМР (Ғылыми-техникалық ақпараттын мемлекетаралық рубрикаторы) бойынша индекс көрсету қажет (https://nauka.kz/upload/files/43._GOST_7.77-98.pdf).
5.2 Мақала атауы. Мақаланың атауы оның мазмұнын дәл және бірмәнді сипаттауы керек. Атауы жартылай қалың қаріппен теріліп, енінен тураланып, шегініссіз болуы тиіс. Рецензияларға рецензияланатын жұмыстың атауын қайталамайтын, дербес атаулар берілуі керек.
5.3 Автор(лар) туралы ақпарат. Бірінші бетте мақаланың атауынан кейін автор(лар)дың тегі мен аты-жөні беріледі, одан кейін – ұйым атауы (қысқартусыз), қала және ел (курсивпен), электрондық пошта мекенжайы және ORCID (мысалы, https://orcid.org).
5.4 Андатпа. 300-ден 400 сөзге дейін болуы керек. Аннотация мазмұны: Зерттеу нысаны, тақырыбы, мақсаты (егер олар мақаланың атауында толық ашылмаса, нақты көрсетілуі тиіс). Зерттеу әдістері (егер олар жаңашылдыққа ие болса немесе жұмыстың маңызы мен мазмұны жағынан ерекшелігі болса сипаттау қажет). Зерттеу нәтижелері (мақаланың негізгі нәтижелері, автордың тұжырымдары мен түпнұсқа жаңалықтары көрсетілуі тиіс). Қорытындылар (қажет болған жағдайда, олар ұсыныстармен, бағалаулармен, болжамдармен, зерттеуде қарастырылған ұсыныстармен толықтырылуы мүмкін).
Андатпа болмауы тиіс: Мақала атауын қайталайтын сөз тіркестері. Жалпы сипаттағы сөздер мен мағынасыз кіріспе сөздер (мысалы, «Бұл мақалада автор қарастырады...»). Құрмалас сөйлемдерден тұратын тым күрделі грамматикалық құрылымдар. Жалпыға белгілі ақпараттар мен аксиомалар. Бұрын жарияланған еңбектердің атаулары мен авторларын келтіру.
Шолулар, пікір, персоналдар үшін бұл құрамдас бөліктің болмауына жол беріледі.
5.5 Кілт сөздер. Мақаланың негізгі сөздері – 10-12 сөз тіркесі, нүктелі үтір (;) арқылы бөлінуі тиіс. Кілт сөздер мақала мазмұнын көрсетуі және оның аймақтық, хронологиялық, тақырыптық ерекшеліктері мен арнайы терминологиясын қамтуы тиіс. Кілт сөздер алфавиттік ретпен емес, маңыздылығы бойынша орналастырылады және нүктелі үтір (;) арқылы бөлінеді. Соңында нүкте қойылмайды.
5.6 Қаржыландыру. Егер бар болса, жеке тіркеу нөмірін (ЖТН) және жоба атауын көрсету қажет.
5.7 Авторлардың үлесі. Әрбір автордың мақала дайындауға қосқан үлесін қысқаша сипаттау қажет CREDIT, CRediT author statement.
5.8 Мүдделер келіспеушілігі: мүдделер келіспеушілігі туралы нақты және тиісті ақпарат берілуі тиіс. Егер мүдделер арасында келіспеушілік болмаса, "авторлар арасында мүдделер келіспеушілігі жоқтығын мәлімдейді" деп көрсету қажет
5.9 Алғыс білдіру. Бұл бөлімде мақала дайындауға қолдау көрсеткен адамдар көрсетіледі.
5.10 Иллюстрациялар. Егер мақалада иллюстрациялар болса, олардың әрқайсысы мәтінде және бөлек JPEG немесе TIFF (300 dpi) форматында ұсынылуы тиіс. Иллюстрация ішіндегі мәтін – 8-9 кегльде жазылады. Егер суретте нөмірлер немесе мәтін болса, олар қолмен жазылмай, электрондық форматта терілуі тиіс. Ерекшелік – мұрағат материалдары. MS Word немесе Excel файлына кірістірілген, бірақ жеке файл түрінде ұсынылмаған иллюстрациялар қабылданбайды.
5.11 Диаграммалар. Ұсынылған диаграммалар MS Excel бағдарламасында дайындалуы тиіс. Сонымен бірге, диаграммалар негізінде құрылған кестелер де қоса берілуі қажет. Баламалы ұсыну нұсқалары рецензиялау кезеңінде бөлек талқылануы мүмкін.
5.12 Иллюстрациялар, диаграммалар, кестелер тізімі жеке қосымша ретінде ұсынылады.
5.13 Тілдік талаптар. 5.2–5.9 және 5.12 бөлімдері ағылшын, орыс және қазақ тілдерінде берілуі тиіс. Шетелдік авторлар үшін қазақ тіліне аударуды редакция қамтамасыз етеді. Калькаланған (сөзбе-сөз) аудармадан аулақ болу керек – мәтін оқырманға түсінікті болуы тиіс.
5.14 Әдебиеттер тізімі алфавиттік тәртіпте (автордың тегі мен инициалдары, еңбектің атауы, басылған орны, баспасы, басылған жылы, беттері) түпнұсқа тілінде беріледі. Библиографиялық тізімді тым көлемді етпеу қажет (50-ден аспауы тиіс). Мақаланың соңында қабылданған қысқартулар тізімі көрсетілуі керек.
5.15 Авторлар туралы ақпарат. Авторлар туралы ақпарат үш тілде (ағылшын, қазақ, орыс) беріледі. Толық аты-жөні, ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы, мекеменің толық атауы, мекенжайы, индексі, автордың ORCID нөмірі, e-mail.
5.16 Пайдаланылған әдебиеттер (References): Журналдағы әрбір мақала (ағылшын тілінен басқа) латын тіліндегі дереккөздердің тізімімен бірге жүреді. Халықаралық дерекқорларда дәйексөз келтірілуін бақылауды қамтамасыз ету мақсатында редакция авторларға дәйексөз келтірілген дереккөздердің ағылшын тіліне верификацияланған аудармасы туралы ақпаратты (болған жағдайда) жеке тізім түрінде беруді ұсынады. Дереккөздерді нөмірлеу орыс тіліндегі авторлық түпнұсқадағы нөмірлеуге сәйкес келуі керек.
5.17 Архивтік дереккөздер тізімі пайдаланылған мұрағаттық дереккөздер тізімі құжаттың толық атауын, мұрағаттың (бұдан әрі қысқартылып көрсетіледі) атауын, қор нөмірін, тізімдеме нөмірін, іс нөмірін және парақ нөмірлерін көрсете отырып, қосымша ретінде рәсімделуі керек.
Үлгілер мен шаблондар:
Мақалаларды қарастыру және рецензиялау тәртібімен танысуды ұсынамыз.
